Dynamika wydarzeń w kraju przeszkodziła mi w poruszeniu ostatniej, poważnej kwestii, z którą zetknąłem się podczas pobytu w Norwegii. Chciałbym do tego wrócić, bo sprawa ma bulwersujący charakter. Otóż idzie o Barnevernet, czyli Norweski Urząd Ochrony Praw Dziecka i jego restrykcyjne przepisy, w oparciu o które działa.

Polscy emigranci skarżą się, że ortodoksyjność norweskich urzędników doprowadza do kuriozalnych sytuacji, w efekcie których odbierane są im dzieci. Siniaki są częstym skutkiem zabaw, lecz dla Barnevernetu jest to sumpt do natychmiastowej interwencji. Podobnie kiedy dziecko zabrudzi się w drodze do szkoły, wtedy pojawiają się zarzuty o brak jego dopilnowania; w Norwegii dziecko też nie może płakać – gdy zdarzy się to, wówczas również należy liczyć się z ingerencją norweskich urzędników.

Zjawisko odbierania Polakom dzieci nasila się. Więcej, spora część polskiej emigracji upatruje w tym celowe działania Barnevernetu. Twierdzą, że coraz powszechniejsza bezdzietność norweskich rodzin doprowadziła do wypracowania swoistego procederu adopcji dzieci. Dodajmy: dzieci o białym kolorze skóry, bo czarnoskórzy rodzice nie mają podobnych problemów z Barnevernetem. Czyżby znana z nieodległej historii eugenika nadal była nieobca Skandynawom?

Formalnie Barnevernet jest instytucją publiczną, której celem jest zapewnienie bezpiecznego dzieciństwa i rozwoju dzieciom i młodzieży. Głównym zadaniem jest przyjście z pomocą dzieciom, żyjącym w warunkach mogących stanowić zagrożenie dla ich zdrowia lub rozwoju oraz zapewnienie im opieki. W Norwegii nad dobro rodziny przekłada się dobro dziecka, ale często doprowadza to do absurdu. Wystarczy donos, by pojawili się urzędnicy, którzy zobaczą wśród niedawno przybyłych Polaków trudne warunki bytowe (np. jeden pokój i materace rozłożone na podłodze w miejsce łóżek), to już daje im sumpt do niezwłocznego odebrania dziecka. Tamtejszy Rzecznik Praw Dziecka ma inne umocowania prawne niż w Polsce i mniejszą możliwość ingerencji w decyzje norweskich urzędników z Barnevernetu.

Skargi na Norwegów pojawiają się już od wielu lat. Polska dyplomacja wprawdzie interweniuje, lecz robi to nieskutecznie. Czas na konkretne działania i wymuszenie na Norwegach zmiany postępowania. Nikt w Polsce nie będzie podważał odbierania dzieci, gdy rodzice są alkoholikami i zaniedbują podopiecznych, ale zarazem nie można zgadzać się na sytuacje, gdy rodzina funkcjonuje prawidłowo, a błahy pretekst pozwala urzędnikom na jej rozbicie. I to natychmiastowe!

Unia Pracy wystosowała otwarty list do Ministra Spraw Zagranicznych Witolda Waszczykowskiego, w którym poruszyliśmy problem odbierania w Norwegii dzieci polskim emigrantom. Poczekamy na reakcję, a potem sprawdzimy działania polskiego rządu.